Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Agrostemma githago & Plantago sempervirens

fotò
fotò
Niello

Agrostemma githago

Caryophyllaceae

Àutri noum : Courouno-di-blad, Pebreto, Barbudo, Nialo, Aniello.

Noms en français : Nielle, Nielle des blés.

Descripcioun :
Erbo pulèu grando que trachis dins li blad e que fai de poulìdi flour roso.

Usanço :
Li grano de niello soun empouisounanto, ço que dounavo, à passa tèms (avans la criblo di gran), de farino qu'èron pas manjadisso (farino nielado). Pèr acò la nielo èro levado di champ avans o dóu tèms di meissoun : "Iéu me rapelle que me mandavo moun pèro, ère pichouno ! -Vai ciéucla un pau aquéu caire de blad -De que fau leva ? - De nielo", me disié ! O peréu : "Meissounavian l'espéuto à la fauciho, e levavian aquéli planto que i'avié dedins... La nielo fasié de grano negro" (G. Gabinel e J. Chapus in O. Madon, op. cit., p. 127).

Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1 m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Agrostemma
Famiho : Caryophyllaceae



Coulour de la flour : Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Champ de cerealo

Liò : Champ - Meissoun
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Agrostemma githago L., 1753

fotò
fotò
Badassoun

Plantago sempervirens

Plantaginaceae

Àutri noum : Badasso, Baiassoun, Baiasso-bruno, Erbo-de-caio, Grano-de-caio.

Noms en français : Plantain toujours vert, Oeil-de-chien.

Descripcioun :
Planto que sèmblo un pichot bouissoun lignous e que douno pas trop d'èr, de primo, à un plantage. Pamens de vèire li flour se poudèn pas engana. Li fueio soun longo e estrecho.

Usanço :
Lou badassoun èi bessai la planto recouneigudo la mai vertuouso di relarg de-n-auto Prouvènço e de Vaucluso. S'emplego pèr sougna touto meno de plago, macaduro, pougnaduro, poustèmo e peréu contro lis estorso, li variço, l'enfecioun etc. Faire bouli emé d'aigo li flour o la planto un quart d'ouro, e emplega l'aigo encaro caudo en coumpresso.

Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Plantago
Famiho : Plantaginaceae


Ordre : Lamiales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms - Estiéu - Autouno

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Ribiero - Roucaio - Tepiero seco
Estànci : Pancaro entresigna
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Plantago sempervirens Crantz, 1766

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
CC
R
CC
CC
CCC
CC
C
C

Agrostemma githago & Plantago sempervirens

RR
RR
C
RR
RR
RR
RR
ges

Coumpara Niello emé uno autro planto

fotò

Coumpara Badassoun emé uno autro planto

fotò